-
1 tool path code
Автоматика: программа перемещения инструмента -
2 tool path code
English-Russian dictionary of mechanical engineering and automation > tool path code
-
3 code
1) код || кодировать3) программа, управляющая программа || программировать4) команда; слово, машинное слово5) правила; инструкция•- acceptance code
- additional code
- address code
- auxiliary function code
- bar code
- barred code
- block code
- classification code
- color code
- complementary code
- comprehensive code
- computer code
- conditional code
- control-recognizable code
- correcting code
- cyclic code
- cyclic permuted code
- design code
- destination code
- digital code
- direct code
- dual code
- error code
- error detecting code
- error locating code
- error-detection code
- extended binary-coded-decimal interchange code
- feature code
- frequency code
- G code
- group classification code
- group code
- ideal code
- identification code
- identifying code
- identity code
- impulse code
- information code
- instruction code
- M code
- machine tool code
- machine-readable code
- machining code
- manufacturing code
- miscellaneous code
- miscellaneous programming code
- mixed code
- multiaddress code
- multiple-address code
- NC code
- nonsystematic code
- notched code
- numeric code
- numerical code
- numerical machine code
- object code
- operation code
- operational code
- optical character recognition code
- part-program code
- permutation code
- permuted code
- personnel code
- point code
- polarization code
- position code
- positional code
- PR code
- preparatory code
- product code
- program error code
- pulse code
- robot control code
- safety code
- search code
- self-checking code
- self-correcting code
- single-address code
- skeletal code
- skeleton code
- software code
- space code
- status code
- symbolic code
- systematic code
- tailor-made code
- test code
- time code
- time-pulse code
- timing code
- tool code
- tool path code
- troubleshooting code
- universal codeEnglish-Russian dictionary of mechanical engineering and automation > code
-
4 программа перемещения инструмента
Русско-английский исловарь по машиностроению и автоматизации производства > программа перемещения инструмента
-
5 программа перемещения инструмента
Automation: tool path codeУниверсальный русско-английский словарь > программа перемещения инструмента
-
6 generation
1) образование, создание; генерация, генерирование2) формирование; порождение3) выработка, производство4) поколение (напр. ЭВМ)5) зубопрофилирование методом обката, зубонарезание методом обката6) обкат (ЗК)•- command generation
- continuous generation
- cutterpath generation
- extra generation
- fillet generation
- finite element mesh generation
- generation of geometry
- generation of program
- NC part-program generation
- numerical control tool path generation
- on-line bar-code label generation
- power generation
- program generation
- report generation
- signal generation
- tool path generation
- tooth generation
- top generationEnglish-Russian dictionary of mechanical engineering and automation > generation
-
7 verification
1) проверка; поверка; контроль2) верификация, подтверждение корректности ( программы)•verification by sampling — выборочная поверка, выборочная проверка
verification in-process — контроль в процессе производства, контроль в процессе изготовления
- diametrical verificationverification in-product — контроль изделия, контроль готового изделия
- dimensional verification
- graphic program verification
- initial verification
- longitudinal verification
- NC verification
- NC-code verification
- off-machine program verification
- optional verification
- periodic verification
- quality verification
- sampling verification
- sequence-by-sequence verification
- solid verification
- state verification
- subsequent verification
- tool verification
- tool-path verification
- transverse verification
- verification of leveling of slideways
- verification of measuring instruments
- verification of parallelism of the pulling chuck hole axis to its movement
- verification of tool identity
- workpiece verificationEnglish-Russian dictionary of mechanical engineering and automation > verification
-
8 generation
1) порождение2) производство, создание, образование; выработка; формирование3) генерация4) поколение (напр. ЭВМ)•-
address generation
-
annual gross generation
-
artwork generation
-
automatic test generation
-
bubble generation
-
CAM-NC generation
-
carrier generation
-
code generation
-
coke-fines generation
-
coke-gas generation
-
computer generation
-
data generation
-
defect generation by moving dislocations generation
-
display generation
-
dust generation
-
E-beam pattern generation
-
eddy generation
-
electrochemical generation
-
electron-hole pair generation
-
energy generation
-
function generation
-
generation of dislocation
-
generation of electrical energy
-
gross generation
-
harmonic generation
-
heat generation
-
hydropower generation
-
IC pattern generation
-
image generation
-
impurity generation
-
laser pattern generation
-
layout generation
-
load-area generation
-
magnetohydrodynamic power generation
-
mask generation
-
microwave generation
-
missile generation
-
molecular generation
-
net generation
-
neutron generation
-
noise generation
-
nonutility generation
-
nuclear electric power generation
-
on-site generation
-
parametric generation
-
pattern generation
-
peak-load generation
-
photovoltaic power generation
-
picture generation
-
power generation
-
pressure-pulse generation
-
pulse generation
-
pulse train generation
-
report generation
-
slope pit generation
-
solar electric generation
-
spontaneous generation
-
steam generation
-
stress wave generation
-
system generation
-
test-pattern generation
-
test generation
-
thermal carrier generation
-
tidal power generation
-
tool path generation
-
tsunami generation
-
utility generation
-
vapor generation
-
volumetric heat generation
-
wave generation -
9 data
( pl от datum)1) данные; информация; сведения2) характеристики; параметры; координаты3) измеренные величины; показания приборов•data above voice — данные, передаваемые на частотах выше речевого диапазона
- 2D-design datadata under voice — данные, передаваемые на частотах ниже речевого диапазона
- 3D scan data
- 3D-design data
- AC data
- adaptive data
- administrative data
- alphameric data
- alphameric machine-readable data
- alphanumeric data
- alphanumeric machine-readable data
- analog data
- assembly data
- attribute data
- attributes data
- audit data
- axis data
- behavioral data
- blank shape data
- brazing data
- CAD data
- CAD-generated data
- CAD-geometry data
- capability data
- C-L data
- CNC data
- command data
- computerized design data
- continuous data
- coordinate scan data
- correct data
- corrected profile data
- correction data
- correction offset data
- correlating data
- corrupted data
- curve data
- curve positional data
- curved surface data
- customer due data
- cutting data
- cutting tool data
- design data
- detecting data
- digital coded data
- digital data
- digital profile data
- digital program data
- dimensional component data
- dimensions data
- directory data
- discrete data
- DNC program data
- editing data
- electronic data
- entering program data
- equipment condition data
- explicit data
- failure analysis data
- failure data
- free-form data
- fused data
- gage data
- general management data
- graphical presentation data
- hard data
- historical data
- hyperbolic positional data
- image data
- implicit data
- inch-metric input data
- incoming sensory data
- initial data
- input data
- input shape data
- instruction data
- itemized data
- job-tracking data
- line-edited input data
- live data
- machine data
- machine setup data
- machine tool data
- machine-code data
- machining result data
- manufacturing data
- master data
- math data
- model data
- motion data
- multidigit data
- NC coded data
- NC data
- NC run data
- NC running data
- noisy data
- nonvolatile data
- observation data
- observational data
- observed data
- offset curve data
- offset data
- operating data
- operational control data
- operator-entered data
- ordering data
- output data
- part-programming data
- path data
- pattern data
- PC's data
- phase-modulated data
- point data
- position data
- positional data
- positional demand data
- predicted data
- presetting data
- probe data
- product tooling data
- quality-control data
- raw data
- real-time tool data
- reference data
- resources master data
- run data
- running data
- sampled data
- scan data
- sensor signal data
- sensory data
- service data
- setup weld data
- shared data
- slice data
- soldering data
- source data
- specified data
- spindle nose data
- static tooling data
- statistical data
- stored data
- structured tool data
- supplier data
- survey data
- synthetic data
- taped data
- tape-input data
- teaching data
- technology data
- test data
- testing data
- three-dimensional data
- timing data
- tool condition data
- tool location data
- tool master data
- torque data
- training data
- transient response data
- unprocessed position data
- video data
- vision data
- wireframe data
- work data
- workcycle data
- workpiece shape dataEnglish-Russian dictionary of mechanical engineering and automation > data
-
10 position
1) позиция; место; положение; местоположение; расположение || располагать; размещать; устанавливать в заданное положение; позиционировать; определять [фиксировать\] местоположение2) координата || устанавливать на заданную координату•to anchor in position — зафиксировать в позиции (напр. деталь на столе)position up — рабочее состояние позиции-
fuel-on position
-
full-on position
-
hold-in position
-
active position
-
actual position
-
actuating position
-
aircraft alert position
-
at-rest position
-
attitude position
-
beacon position
-
beginning position
-
bit position
-
blade float position
-
blade lower position
-
blade raise position
-
blade tilt position
-
blowing position
-
bottle-up position
-
braking position
-
carousel positions
-
center valve position
-
character position
-
charging position
-
code position
-
collapsed position
-
commanded drive position
-
commentator's position
-
computed grasp position
-
contact alignment position
-
continuous-path position
-
coordinate position
-
cursor home position
-
danger position
-
datum position
-
dead-center position
-
decimal position
-
design position
-
die position
-
digging position
-
digit position
-
docked position
-
drilling position
-
end position
-
extreme position
-
eye position
-
feed position
-
field transit position
-
final position
-
first position
-
flap approach position
-
flap en-route position
-
flap landing position
-
fouling position
-
grasping position
-
grinding position
-
grind position
-
half engine speed position
-
high-order position
-
home position
-
horizontal position
-
in-between position
-
initial position
-
initial setup position
-
inoperative position
-
instantaneous position
-
intermediate position
-
isolated position
-
jaw-loading position
-
knit selection position
-
level position
-
load/unload position
-
low-order position
-
manual-off position
-
manual-on position
-
miss selection position
-
neutral position
-
nominal position
-
nonknit position
-
nonoperating position
-
nonraised position
-
normal valve position
-
ocean transit position
-
off position
-
offset valve position
-
open flow valve position
-
open position
-
operating position
-
optimum feed position
-
overflew position
-
over-the-road position
-
parked position
-
park position
-
pick-out position
-
pick-up position
-
point position
-
position of extremum
-
position of game
-
prearranged position
-
prepulse position
-
programmed approach position
-
punching position
-
quench position
-
ready position
-
ready-to-work position
-
reference position
-
refining position
-
release position
-
reoriented position
-
rest position
-
retarder position
-
retracted position
-
reverse position
-
ring stable position
-
robot's position
-
rotational position
-
run-in position
-
running position
-
runout position
-
sate position
-
semisubmerged position
-
sign position
-
significant position
-
sit-on-bottom position
-
spinning position
-
standard position
-
starting position
-
start position
-
stationary position
-
storage position
-
stowed position
-
subreference position
-
tachograph second man position
-
takeoff position
-
tapping position
-
target position
-
taxi-holding position
-
tool releasing position
-
tool-change position
-
tool-gripping position
-
tool's position
-
tool-tip position
-
transfer selection position
-
tuck selection position
-
undocked position
-
unknown position
-
unlock position
-
vertical position
-
welt selection position
-
workpiece feed position
-
zero position -
11 bar
1. noun1) (a rod or oblong piece (especially of a solid substance): a gold bar; a bar of chocolate; iron bars on the windows.) barra; tableta; barrote, reja2) (a broad line or band: The blue material had bars of red running through it.) barra, franja3) (a bolt: a bar on the door.) tranca4) (a counter at which or across which articles of a particular kind are sold: a snack bar; Your whisky is on the bar.) barra, mostrador5) (a public house.) bar6) (a measured division in music: Sing the first ten bars.) compás7) (something which prevents (something): His carelessness is a bar to his promotion.) impedimento, obstáculo8) (the rail at which the prisoner stands in court: The prisoner at the bar collapsed when he was sentenced to ten years' imprisonment.) banquillo
2. verb1) (to fasten with a bar: Bar the door.) atrancar2) (to prevent from entering: He's been barred from the club.) prohibir/negar el paso/la entrada, excluir de3) (to prevent (from doing something): My lack of money bars me from going on holiday.) impedir, imposibilitar
3. preposition(except: All bar one of the family had measles.) excepto, con excepción de- barmaid- barman
- bar code
bar1 n1. barra / barrote / tranca2. barra / pastilla / tableta3. barbar2 vb1. atrancar2. bloquear
bar sustantivo masculino ( local) bar; ( mueble) liquor cabinet (AmE), drinks cabinet (BrE)
bar sustantivo masculino bar, pub En el Reino Unido la palabra pub se aplica a cualquier establecimiento autorizado a servir cerveza, vino y otras bebidas alcohólicas. Por tanto, no es necesariamente lo mismo que un pub español y puede traducirse por taberna, bar, etc. Formalmente, es abreviación de public house y en Estados Unidos se llama bar.
' bar' also found in these entries: Spanish: ambientar - ambientada - ambientado - bajar - barra - barrote - cafetería - camarera - camarero - cantina - cervecería - chingana - chocolatina - colegio - compás - doblar - encima - espaciador - ganarse - hispana - hispano - jabón - lingote - listón - lonchería - merendero - mesón - mesonera - mesonero - mostrador - pastilla - pedir - pub - taberna - tablao - tableta - tasca - terraza - topless - tranca - whiskería - animación - atrancar - banco - bodega - boliche - cada - café - casa - céntrico English: association - bar - bar chart - bar code - buffet - colour bar - counter - dive - dump - football - local - lounge bar - overcrowded - people - pub - saloon - saloon bar - snack bar - some - space bar - tatty - topless - watering hole - beer - café - cocktail - cross - inside - liquor - publican - public - rail - rod - scroll - seedy - sleazy - snack - straight - tool - towel - welcoming - winetr[bɑːSMALLr/SMALL]1 (iron, gold) barra2 (prison) barrote nombre masculino3 (soap) pastilla4 (chocolate) tableta5 (on door) tranca6 (gymnastics) barra7 (obstacle) obstáculo, traba8 (counter) barra, mostrador nombre masculino9 (room) bar nombre masculino10 (of colour, light) franja11 (in court) tribunal nombre masculino■ the prisoner at the bar el acusado, la acusada1 (door) atrancar; (road, access) cortar2 (ban) prohibir, vedar; (from a place) excluir, prohibir la entrada3 (prevent) impedir1 excepto, salvo■ they all came, bar his parents acudieron todos, excepto sus padres1 SMALLLAW/SMALL el colegio de abogados\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLbar none sin excepciónbehind bars entre rejasto bar somebody from doing something prohibir a alguien que haga algoto be called to the bar ser admitido,-a al ejercicio de la abogacíato summon to the bar hacer comparecer delante del tribunalasymmetrical bars barras nombre femenino plural asimétricasbar billiards billar nombre masculinobar chart gráfica estadísticabar line (in music) barra1) obstruct: obstruir, bloquear2) exclude: excluir3) prohibit: prohibir4) secure: atrancar, asegurarbar the door!: ¡atranca la puerta!bar n1) : barra f, barrote m (de una ventana), tranca f (de una puerta)2) barrier: barrera f, obstáculo m3) law: abogacía f4) stripe: franja f5) counter: mostrador m, barra f6) tavern: bar m, taberna fbar prep1) : excepto, con excepción de2)bar none : sin excepciónn.• bar s.m.• barra s.f.• batayola s.f.• foro s.m.• impedimento s.m.• mostrador s.m.• reja s.f.• taberna s.f.• tasca s.f.• tranca s.f.• tranquilla s.f.• tribunal s.m.v.• atrancar v.• barrear v.• impedir v.• obstruir v.• prohibir v.• trancar v.
I bɑːr, bɑː(r)1)a) (rod, rail) barra f; (- on cage, window) barrote m, barra f; (- on door) tranca fto put somebody/to be behind bars — meter a alguien/estar* entre rejas
b) ( of electric fire) (BrE) resistencia f2)a) ( Sport) ( crossbar) ( in soccer) larguero m, travesaño m; ( in rugby) travesaño m; ( in high jump) barra f or (Esp) listón m; ( horizontal bar) barra f (fija)b) ( in ballet) barra f3) ( block) barra fbar of chocolate — barra f or tableta f de chocolate
bar of soap — pastilla f or (CS) barra f de jabón
4)a) ( establishment) bar m; ( counter) barra f, mostrador mb) ( stall) puesto mheel bar — (BrE) puesto de reparación rápida de calzado
5) ( Law)a)the Bar — ( legal profession) (AmE) la abogacía; ( barristers) (BrE) el conjunto de barristers
to be called to the Bar — (BrE) obtener* el título de barrister
b) ( in court) banquillo mthe prisoner at the bar — el acusado, la acusada
6) ( Mus) compás m7) ( impediment)bar to something — obstáculo m or impedimento m para algo
8) (band of light, color) franja f
II
1) ( secure) \<\<door/window\>\> atrancar*, trancar*2) ( block) \<\<path/entrance\>\> bloqueara tree was barring our way — un árbol nos cortaba or bloqueaba or impedía el paso
3) ( prohibit) \<\<smoking/jeans\>\> prohibir*
III
preposition salvo, excepto, a or con excepción de
I [bɑː(r)]1. N1) (=piece) [of wood, metal] barra f ; [of soap] pastilla f ; [of chocolate] tableta f2) (=lever) palanca f ; (on electric fire) resistencia f ; [of window, cage etc] reja f ; (on door) tranca f3) (=hindrance) obstáculo m (to para)4) (=ban) prohibición f (on de)5) (=pub) bar m, cantina f (esp LAm); (=counter) barra f, mostrador m6) (Jur)the Bar — (=persons) el colegio de abogados; (=profession) la abogacía, la Barra (Mex)
the prisoner at the bar — el/la acusado(-a)
read 2., 4)to be called or (US) admitted to the Bar — recibirse de abogado, ingresar en la abogacía
7) (Brit) (Mus) (=measure, rhythm) compás m2. VT1) (=obstruct) [+ way] obstruir2) (=prevent) [+ progress] impedir4) (=fasten) [+ door, window] atrancar3.CPDbar billiards N — (Brit) billar m americano
bar food N — (=pub food) comida f de pub
bar girl * N — (US) camarera f de barra
bar graph N — (esp US) gráfico m de barras
•
to go for a bar meal — ir a comer al pub
II
[bɑː(r)]PREP salvo, con excepción deall bar two — todos salvo or con excepción de dos
it was all over bar the shouting — (fig) en realidad ya estaba concluido el asunto
* * *
I [bɑːr, bɑː(r)]1)a) (rod, rail) barra f; (- on cage, window) barrote m, barra f; (- on door) tranca fto put somebody/to be behind bars — meter a alguien/estar* entre rejas
b) ( of electric fire) (BrE) resistencia f2)a) ( Sport) ( crossbar) ( in soccer) larguero m, travesaño m; ( in rugby) travesaño m; ( in high jump) barra f or (Esp) listón m; ( horizontal bar) barra f (fija)b) ( in ballet) barra f3) ( block) barra fbar of chocolate — barra f or tableta f de chocolate
bar of soap — pastilla f or (CS) barra f de jabón
4)a) ( establishment) bar m; ( counter) barra f, mostrador mb) ( stall) puesto mheel bar — (BrE) puesto de reparación rápida de calzado
5) ( Law)a)the Bar — ( legal profession) (AmE) la abogacía; ( barristers) (BrE) el conjunto de barristers
to be called to the Bar — (BrE) obtener* el título de barrister
b) ( in court) banquillo mthe prisoner at the bar — el acusado, la acusada
6) ( Mus) compás m7) ( impediment)bar to something — obstáculo m or impedimento m para algo
8) (band of light, color) franja f
II
1) ( secure) \<\<door/window\>\> atrancar*, trancar*2) ( block) \<\<path/entrance\>\> bloqueara tree was barring our way — un árbol nos cortaba or bloqueaba or impedía el paso
3) ( prohibit) \<\<smoking/jeans\>\> prohibir*
III
preposition salvo, excepto, a or con excepción de -
12 equipment
оборудование; снаряжение; оснащение; оснастка (напр. станка); приспособления; приборы; аппаратура; арматура; принадлежности; подвижной состав; воен. материальная часть; боевая техника- equipment arrangement - equipment availability - equipment building - equipment capital costs - equipment casualty - equipment certificate - equipment certification - equipment certification requirement - equipment check - equipment checkout - equipment clock - equipment compatibility - equipment condition data - equipment damage - equipment dependability - equipment depot - equipment design failure - equipment error - equipment facilities - equipment failure - equipment failure information - equipment failure log - equipment for road construction - equipment for the manufacture of asbestos cement - equipment identification register - equipment identity register - equipment in place - equipment inspection - equipment-intermodulation noise - equipment investments - equipment lay-out - equipment layout - equipment lease - equipment leasing - equipment level controller - equipment location - equipment longevity - equipment maintenance facility - equipment maintenance management program - equipment maintenance officer - equipment maintenance ratio - equipment maintenance report - equipment maintenance team - equipment manufacturer code - equipment manufacturing failure - equipment-modification list - equipment monitoring - equipment nomenclature - equipment operating procedure - equipment operation test - equipment package - equipment performance log - equipment performance report - equipment placement - equipment programming - equipment protection device - equipment qualification - equipment rack - equipment ready date - equipment rebuilding - equipment reference book - equipment regulation - equipment reliability - equipment reliability status report - equipment repair time - equipment replacement - equipment replacement network - equipment reservation - equipment revamping - equipment review board - equipment room - equipment safety - equipment salvage - equipment schedule - equipment serviceability criterion - equipment side - equipment specifications - equipment spendings - equipment status board - equipment status chart - equipment status indication - equipment status log - equipment supervision - equipment terminal - equipment unavailability - equipment upgrading - equipment wire - accessory equipment - acoustic emission equipment - acoustical equipment - actuated equipment - add-on equipment - air equipment - air-chucking equipment - air-conditioning equipment - air-humidifying equipment - air-painting equipment - ancillary equipment - answering equipment - assembly equipment - balancing equipment - blasting equipment - board equipment - bolt-on equipment - brake equipment - built-in test equipment - calibration equipment - CAM equipment - capital equipment - cargo handling equipment - carrying and lifting equipment - centrifugal pumping equipment - checking equipment - collective protective equipment - compressor equipment - computer-aided test equipment - computer-automated equipment - concrete-handling equipment - consumption equipment - controllable balancing equipment - conveying equipment - coolant clarification equipment - cost-effective equipment - crane equipment - crane electrical equipment - crushing and screening equipment - data-processing equipment - dedicated equipment - defective equipment - de-icer equipment - demonstration equipment - detection equipment - detritus equipment - diagnosis equipment - diagnostic equipment - digital readout equipment - dimensional-inspection equipment - direction-finding equipment - driven equipment - durable equipment - electrical equipment - electrical discharge equipment - electroheat equipment - electrothermal equipment - emergency equipment - energy equipment - energy-intensive equipment - erection equipment - exhibition equipment - experimental equipment - external test equipment - FA-related equipment - fabricating equipment - fabrication equipment - factory-installed equipment - failed equipment - farming equipment - faulty equipment - feeding equipment - field-balancing equipment - filling equipment - finishing equipment - fire-fighting equipment - fire safety equipment - fixed equipment - fixed path equipment - flatness testing equipment - fuel handling equipment - gaging equipment - garage equipment - garage-repair equipment - gas equipment - gas-welding equipment - gear testing equipment - general-purpose equipment - general test equipment - grading equipment - greasing equipment - grit-dredging equipment - handling equipment - hard automation equipment - haulage equipment - hauling equipment - heat-treating equipment - hi-fi equipment - high-fi equipment - high-technology equipment - higher-horsepower equipment - homemade fire-fighting equipment - hydraulic equipment - hydraulic tracing equipment - idle equipment - ignition equipment - independent equipment - industrial equipment - industrial cleaning equipment - input equipment - inspection equipment - installation equipment - installed equipment - instrumental equipment - instrumented equipment - interconnecting equipment - jaw-type work-holding equipment - joining equipment - laboratory equipment - lifting equipment - lighting equipment - loading equipment - loading and unloading equipment for dryer cars - machine-tool equipment - machining equipment - maintenance equipment - maintenance-and-support equipment - manipulating equipment - manually controlled equipment - manufacturing equipment - material-handling equipment - materials-handling equipment - material mining equipment - MDI equipment - measurement-processing equipment - measuring and control equipment - measuring equipment - mechanical handling equipment - metal-cutting equipment - metering equipment - microprocessing equipment - microwave heating equipment - military equipment - mill-turn equipment - mobile equipment - monitoring equipment - mountable pile-driving equipment - multidimension gaging equipment - multisensor equipment - noise abatement equipment - non-assembled equipment - nonrepairable equipment - nonstandard equipment - off-road equipment - operational equipment - optional equipment - outdated equipment - outmoded equipment - out-of-repair equipment - paint equipment - parts-handling equipment - parts-washing equipment - pattern equipment - peripheral equipment - personal protection equipment - personal protective equipment - pipeline equipment - pipeline-laying equipment - pipeline-scraping equipment - pneumatic equipment - pile-driving equipment - piling equipment - portable jacking equipment - postprocess gaging equipment - preparatory machining equipment - presetting equipment - primary equipment - primary machining equipment - process control monitoring equipment - process equipment - process monitoring equipment - processing equipment - production equipment - production test equipment - professional drilling equipment - protective equipment - proving-and-indicating equipment - pulling-and-running equipment - pump-and-compressor equipment - pumping equipment - quarry equipment - reconditioning equipment - redundant equipment - refrigeration equipment - rejected equipment - reliable equipment - remote control equipment - remove an equipment - repair equipment - repairable equipment - reserve equipment - residential equipment - retrofit equipment - rippers equipment - road-building equipment - rope-suspended boom equipment - rotating equipment - round trip equipment - safeguarding equipment - safety equipment - safety-survival equipment - secondary equipment - self-balancing equipment - sensing equipment - service checkout equipment - service equipment - snow-cleaning equipment - snow-handling equipment - spare equipment - spark erosion equipment - special support equipment - special test equipment - standalone equipment - standard equipment - standby equipment - supervisory equipment - supplementary equipment - support equipment - supporting equipment - surface-measuring equipment - swarf-handling equipment - tank cleaning equipment - telescopic equipment - test equipment - test-and-maintenance equipment - testing equipment - tool equipment - tool-holding equipment - tooling equipment - tool-setting equipment - touch-probe inspection equipment - towing equipment - tracer equipment - traction-type equipment - training equipment - transferring equipment - transport equipment - transportation equipment - turning gaging equipment - unattended equipment - underground equipment - universal equipment - unrepairable equipment - up-to-date construction equipment - used equipment - utility equipment - value-added equipment - vandalproof equipment - vehicle greasing equipment - warehousing equipment - waste-minimization equipment - water-fed equipment - water-purification equipment - water quality monitoring equipment - water-treatment equipment - weed-control equipment - weighing equipment - weld deposition equipment - welding equipment - welding deposition equipment - wheel alignment equipment - work-holding equipment - workover equipment -
13 УП станка
Automation: (металлорежущего) cutter path program, (металлорежущего) cutting program, machine (cutting) program, machine tool code, machine tool program, machining code -
14 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
См. также в других словарях:
Tool-assisted speedrun — A tool assisted speedrun (abbreviated TAS) is a speedrun movie or performance of a video game produced by means of emulation and using features unavailable to regular players, such as slow motion or frame by frame advance of the gameplay, and re… … Wikipedia
Tool and die maker — Not to be confused with tap and die. Tool and die makers are workers in the manufacturing industry who make jigs, fixtures, dies, molds, machine tools, cutting tools (such as milling cutters and form tools), gauges, and other tools used in… … Wikipedia
Code Coverage — Couverture de code La couverture de code (en anglais code coverage) est une mesure utilisée en génie logiciel pour décrire le taux de code source testé d un programme. Ceci permet de mesurer la qualité des tests effectués. La mesure de ce taux… … Wikipédia en Français
G-code — G Code, or preparatory code or function, are functions in the Numerical control programming language. The G codes are the codes that position the tool and do the actual work, as opposed to M codes, that manages the machine; T for tool related… … Wikipedia
Criticisms of The Da Vinci Code — The Da Vinci Code , a popular suspense novel by Dan Brown, generated a great deal of criticism and controversy after its publication in 2003. Many of the complaints centered on the book s speculations and alleged misrepresentations of core… … Wikipedia
HP Code Advisor — or cadvise (pronounced c advise) is a static analysis tool for C and C++ programs. HP Code Advisor reports various programming errors in the source code. This tool enables programmers to identify potential coding errors, porting issues, and… … Wikipedia
Cross-platform Audio Creation Tool — Not to be confused with xACT, a GUI frontend for a collection of open source audio codecs, for the Mac. Cross platform Audio Creation Tool (XACT) is an audio programming library and engine released by Microsoft as part of the DirectX SDK. [1] It… … Wikipedia
Protected Media Path — The Protected Media Path is a set of technologies creating a Protected Environment, first included in Microsoft s Windows Vista operating system, that is used to enforce digital rights management (or DRM) protections on content. Its subsets are… … Wikipedia
Couverture De Code — La couverture de code (en anglais code coverage) est une mesure utilisée en génie logiciel pour décrire le taux de code source testé d un programme. Ceci permet de mesurer la qualité des tests effectués. La mesure de ce taux implique souvent l… … Wikipédia en Français
Cobalt (CAD program) — Cobalt’s integral ray tracing capabilities afford the designer detailed control of a wide variety of surface properties, including the amount of dimpling in the polished sandstone table. Shown here is a high end espresso tamper with an integral… … Wikipedia
Inkscape — infobox software name = Inkscape caption = Inkscape 0.46 developer = The Inkscape Team latest release version = 0.46 latest release date = release date|2008|3|24 programming language = C++ and GTK+ operating system = Linux, FreeBSD, Mac OS X,… … Wikipedia
